CEMRE NEDİR, HANGİ TARİHTE DÜŞER
"Ateş parçası" veya "kor halindeki ateş" anlamına gelen ve havanın ısınmasını ifade eden cemrenin ilki bugün havaya düşüyor.
Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Bölümü Sözlü Anlatımlar Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, halk takviminin, tabiat olaylarına ve bunların tekrarlarına dayalı tecrübelerle oluştuğunu söyledi.
Cemrenin Türkçe karşılığı "ateş" ve "kor"
Cemre kelimesinin Arapça olduğunun kabul edildiğini anlatan Oğuz, kelimenin Türkçe karşılığının "ateş" veya "kor" anlamına geldiğine dikkati çekti. Anadolu'da yaygın kullanılan geleneksel halk takviminin, yılı "Kasım" ve "Hızır" günleri" olarak kış ve yaz olarak ikiye böldüğüne işaret eden Oğuz, şöyle devam etti:
"Kasım günleri, miladi takvime göre 8 Kasım'da başlar ve 179 gün sürerek 5 Mayıs'ta sona erer. Kasım günleri, 4 yılda bir şubat 29 çektiği zaman 180 gündür. Hızır günleri ise 6 Mayıs'ta başlar ve 7 Kasım'a kadar 186 gün sürer. 6 Mayıs'ta Hıdırellez kutlanmasının nedeni de bu takvimdir ve yeni yılın ilk günü olarak kutlanır.
Cemrelerin düşmesi, Kasım Günlerinden Hızır Günlerine, bir başka ifadeyle kıştan bahara geçisin sembollerinden biridir. Halk takvimine göre, Kasım Günlerinin 100. günü yani miladi takvimde 15 Şubat geldiğinde artık kış hükmünü kaybetmeye başlar. Bunu halk 'Geldik yüze, çıktık düze' şeklinde ifade eder. Halk takvimine ve inanışına göre bu tarihten 5 gün sonra cemreler düşmeye başlar."
2016 yılında cemre tarihleri
Halk takvimi ve inanışına göre, kasım günlerinin 100. gününden 5 gün sonra cemrelerin düşmeye başladığını ifade eden Oğuz, şunları kaydetti:
"105 Kasımda yani 20 Şubat Cumartesi günü ilk cemre havaya düşecek ve havadaki bütün kışı yere indirecektir. 112 Kasımda yani 27 Şubat 2016 Cumartesi günü ikinci cemre suya düşecek ve suları ısıtıp buzları çözecektir. 119 Kasımda yani 5 Mart 2016 Cumartesi günü üçüncü cemre toprağa düşecek ve toprağı ısıtıp kardelen, öksüz oğlan, çiğdem veya nevruz gibi ilk kır çiçeklerinin çıkmasını sağlayacaktır. Şubat dört yılda bir 29 çektiği ve o da bu yıla rastladığı için 2013, 2014 ve 2015 yıllarında Cemre toprağa 6 Mart'ta düşmüşken bu yıl 5 Mart'ta düşecektir."