"BJK'YI SAPANCALILAR KURDU!"
Sapanca Gazetesi köşe yazarı Erhan Tanta, bu haftaki köşe yazısına "Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nü Sapancalılar kurdu!" başlığını attı.
İşte Tanta'nın o yazısı:
"Sevgili okurlarım bu hafta sizlere tarihi bir vesikayı hatırlatmak ve derinlerden dikkatinizi çekmek istedim. Bugüne kadar hiç duymadığınız, işitmediğiniz, bilgi ve fikir sahibi olmadığınız bir arşivi sizler için açtım. Sapanca'mızın mozaiğinin Türk tarihine damga vuran isimlerle dolu olduğunu tekrar vurgulamak istedim. Beşiktaş Jimnastik Kulübünün kurucuları, Ahmet Fetgeri (Aşeni), Mehmet Ali Fetgeri (Aşeni), Mehmet Şamil (Şhaplı), Hüseyin Bereket, Nazım Nazif (Ander) beylerdir. Ahmet Fetgeri (Aşeni) ve Mehmet Ali Fetgeri (Aşeni) kardeşler, Sapancalıdır. Ahmet Fetgeri Aşeni, 1886 yılında, kardeşi Mehmet Ali Fetgeri Aşeni 1890 yılında Sapanca'da doğmuştur. Sapanca'nın şu anki yerli ailelerinin olduğu gibi Fetgeri ailesi de Kafkasya göçmenidir. Kafkasya'dan göçen Musa Fetgeri Aşeni'nin Sapanca'da dört çocuğu dünyaya gelir. Bunlardan ikisi Ahmet ve Mehmet Fetgeri kardeşlerdir. Ahmet ve Mehmet Fetgeri kardeşler babaları vefat edene kadar yaşamlarını Sapanca'da sürdürdüler. Babaları vefat edince anneleriyle birlikte bir kısım akrabalarının yanına Beşiktaş'a taşındılar. Sapanca'dan Beşiktaş'a giderlerken, anne ve babalarının akrabalarının (sülale) birçoğu Sapanca'da kaldılar. Osmanlı politikalarının gereği olarak Kafkas göçmenlerin seçkin boylarından olanlar İstanbul'un yakın çevresine yerleştirilmekte, ordu ve bürokrasinin içerisine entegre edilmekteydiler. 1903 yılının Mart ayında Serencebey'deki konağın bahçesinde bir araya gelen beş arkadaş birlikte spor yapabilme amacıyla Beşiktaş Kulübü'nün nüvesini oluşturan Bereketiko Jimnastik Kulübü'nü kurdular. Aralarında karar vererek kulübün ilk başkanını Mehmet Şamil (Şhaplı) olarak belirlediler. Bereketiko Jimnastik Kulübü; ilk kurulan spor kulübü (1903), ilk spor tesisi ve lokali olan kulüp (1909), ilk tescil edilen spor kulübü (1910), Atatürk'ün ilk ziyaret ettiği kulüp (1914), ilk futbol lig şampiyonu, ilk eskrim, atletizm, güreş ve voleybol şampiyonu, ilk Başbakanlık ve Federasyon kupası şampiyonu olarak tarihe geçmiştir. Bereketiko Jimnastik Kulübü'nün tarihi sportif başarılarla dolu olmasına rağmen siyah beyazlı kulübü öne çıkartan değerler her zaman sportif başarılarla değil sportif değerlerle oldu. Ahmet ve Mehmet Ali Fetgeri kardeşlerin kulübü kurarken benimsediği ilkeler ve prensipler kendini bugünlere kadar taşıdı. Mahalle takımlığından asırlık çınara uzanan bu yolda Beşiktaş'ın ön plana hep ilkeleri çıktı. Her zaman rakibe ve spor camiasına saygıyı birinci ilke edinen Beşiktaş'ın kazandığı şampiyonluklarda hep bir kolej takımı, dostluk, arkadaşlık ve taraftar ile bütünleşme değerleri kendiliğinden nüfus buldu. Fetgeri kardeşler yaşamlarının sonuna kadar kurucusu oldukları Beşiktaş Kulübün içerisinde varlıklarını aktif olarak gösterdiler. Sapancalı Fetgeri kardeşlerin biyografisini sizlerle paylaşmak istiyorum. Sapancalı Mehmet Ali Fetgeri Bey, Kafkas tarihi ve sosyolojisi üzerine eserler vermiş efsanevi bir yazar ve Kafkas kültürünün gelişimine katkıda bulunan saygın bir fikir adamıdır. Jimnastik ve halter sporcusudur. Mehmet Fetgeri Bey'in Kafkas düşünce hayatına yön veren bazı eserleri şunlardır; Çerkez Meselesi (1931/1350), Çerkez Meselesi Hakkında Türk Vicdan-ı Umumisine ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne Arıza (1923/ 1339, 2 cilt), Osmanlı Alem-i İçtimaisinde Çerkez Kadınları (1914/1330), Çerkezlerin Aslı Mabudlar Neslindendir (1922/1338), Kafkasya ve Servet Menbaları (1924/1340), Rus Emperyalizmi ve Dağlıların Bağımsızlığı (Rusça olarak Prag'da yayımlanmıştır /1928). Lezgiler ve Adıgeler, Kafkas Birliği, Çarlık ve Sovyet Rejimleri, Şimali Kafkasyalıların Prometesi ve Hürriyet Aşkı, 11 Mayıs ve Sönmeyen Ümit , Kafkas Efsaneleri , Onsekizinci Asırda Şimali Kafkasya" dır. Mehmet Fetgeri'nin; Terbiye-i Bedeniye, Kendi Kendine Jimnastik ve Yirmi Hareketle Jimnastik Dersleri adlarında yayımlanmış iki spor kitabı da bulunmaktadır. 19 Ocak 1931'de İstanbul'da çalışmakta olduğu Adapazarı Maden İşletmeleri A.Ş.'nin bulunduğu Agopyan hanında çıkan yangına görevi başındayken yakalanır. Çalışma odasını hemen terk etmek yerine belgelerini ve evraklarını kurtarmaya çalışır. Odasına dolan yoğun gaz ve duman nedeniyle Kafkasyalı iki iş arkadaşıyla birlikte zehirlenerek yaşama veda eder. Sapancalı Ahmet Fetgeri Aşeni, Mekteb-i Bahriye (Deniz Harp Okulu)'dan deniz subayı olarak mezun oldu. Deniz Harp Okulunda daha öğrenci iken güreş ve aletli jimnastikle uğraşarak spor hayatına başladı. 1903 yılında Beşiktaş'ın, 1923 yılında Türk sporunun ilk örgütü Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı'nın kurucuları arasında bulundu. 1928 –1930 tarihleri arasında Beşiktaş JK Başkanı olarak görev yaptı. 1923 – 1937 yılları arasında Türkiye Güreş Federasyonu Başkanı, 1924 – 1925 yılları arasında Türkiye Atletizm Federasyonu Başkanı olarak görev yaptı. Ahmet Fetgeri'nin kızı Suat Fetgeri ilk eskrim sporcusudur. 9 Mayıs 1936 yılında Beşiktaş Jimnastik Kulübü olarak 19 Mayıs'ta kutlanan spor gününün her sene "Atatürk'ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı" olarak milletçe kutlanması önerisini Atatürk'e sundu ve kabul edildi. İstanbul'un Şişli ilçesine bağlı Fulya semtinde yer alan ve kendi adını taşıyan Ahmet Fetgeri Spor Salonu 1985' den 2005 yılına kadar varlığını devam ettirdi. Ahmet Fetgeri Aşeni, 16 Ocak 1966 tarihinde Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde 80 yaşında yaşama veda etmiştir. Beşiktaş JK kurucuların ortak özellikleri Kafkas kökenli olmalarıdır. Beşiktaş'ın kurucuları gibi, Sakaryalı ve Kafkas kökenli olan Süleyman Seba Beşiktaş'ın en uzun başkanlığını (16 yıl) yürütmüş kişidir. Türkiye'nin en büyük camialarından biri olan Beşiktaş'ın kurucularının Sapancalı olması elbette bizler için bir iftihar vesikasıdır. İçişleri eski bakanımız Sayın Sadettin Tantan da sıkı bir Beşiktaş taraftarı ve Beşiktaş kongre üyesidir. Sapanca'nın yönetiminde uzun yıllardır söz sahibi olan yetkililer, Beşiktaş ve Sapanca isimlerini bir araya getirebilecek tarihi bilgiye ve şuura her ne kadar sahip olmasalar da eminim ki bundan sonra yönetimde söz sahibi olacak yeni nesiller bu iki parçayı kökten birleştirmeyi, tarihi vesikaları açığa çıkartmayı, medeniyeti sürdürmeyi, gelenek ve görenekleri yaşatmayı kesinlikle başaracaklardır. Bundan hiç ama hiç şüphem yok. Sapancalı Fetgeri kardeşlere Allah'tan rahmet diliyorum. Ülkemize böylesine şerefli ve ilkeli bir camia kazandırdıkları için ise şükranlarımı sunuyorum. Sağlıcakla kalın.
Not: Makale yazarı T. Yenidoğan arşivinden faydalanılmıştır."